ปี960 ถึง ปี1279
宋朝建立于公元960年，统一的社会局面带来了宋朝经济的繁荣。“偃武修文”的基本国策，使程朱理学逐步居于统治地位，在这种思想的支配下，人们的美学观念也相应发生变化，服饰开始崇尚俭朴，重视沿袭传统，朴素和理性成为宋朝服饰的主要特征。
ราชวงศ์ซ่งสถาปนาขึ้นในปี ค.ศ.960 สังคมที่เป็นปึกแผ่นนั้นนำมาซึ่งสภาวะทางเศรษฐกิจที่เจริญก้าวหน้า และด้วยนโยบายขั้นพื้นฐานแห่งรัฐ ที่ว่า “พลิกบู้ฟื้นบุ๋น” ซึ่งทำให้ศาสตร์ว่าด้วยจักรวาลวิทยาค่อยๆเข้ามามีบทบาทในด้านการเมืองการปกครองและมีอิทธิพลต่อการบริหารประเทศ แนวคิดด้านความสวยความงามของผู้คนจึงได้เกิดความเปลี่ยนแปลงไปด้วยเช่นกัน ซึ่งหันมาสนใจเครื่องแต่งกายที่มีความประหยัดมากขึ้น ความเรียบง่ายและความสมดุลจึงกลายเป็นลักษณะเด่นของการแต่งกายในยุคซ่ง
“冠梳”妇女（宋人《娘子张氏图》）
通天冠服
宋代的通天冠服包括云龙纹深红色纱袍、白纱中单（衬衣）、方心曲领（一种上圆下方、套在项上的锁形装饰，用来防止衣领雍起，起压贴的作用，有天圆地方的寓意）、深红色纱裙、金玉带、蔽膝（挂在前边的斧形饰片）、佩绶、白袜黑鞋、通天冠等。它是仅次于冕服的一种官服。
通天冠服 ชุดมาลาทอดฟ้า (หมวกทงเทียน)
ชุดมาลาทอดฟ้าในสมัยซ่ง ประกอบด้วย เสื้อคลุมสีแดงเข้มปักลายเมฆาและลายมังกร ชุดผ้าบางสีขาว ทับทรวงสีขาว (ด้านบนโค้งด้านล่างเหลี่ยม สวมเป็นปลอกไว้ที่คอไม่ให้คอเสื้อยับ ซึ่งแฝงความหมายว่าฟ้ากลมดินเหลี่ยม) กระโปรงสีแดงเข้ม เข็มขัดทองประดับหยก แพรแถบห้อยหน้า (แถบผ้ารูปขวาน(บนเล็กล่างใหญ่)ที่ห้อยไว้ด้านหน้า) แถบหยกแขวนลัญจกร ถุงพระบาทสีขาว ฉลองพระบาทสีดำ และ หมวกมาลาทอดฟ้า ชุดมาลาทอดฟ้านี้เป็นเพียงเครื่องแต่กายในพระราชพิธีชุดรองเท่านั้น มิได้เป็นฉลองพระองค์ชุดหลัก
 |
戴通天冠、穿绛纱袍、佩方心曲领的皇帝（南薰殿旧藏《历代帝王像》） |
 |
黑舄图（根据文献记载及南薰殿旧藏 《历代帝王像》复原绘制）
袆衣 ชุดเฮวิย
皇后在受册封、朝会等重大的礼仪场合穿袆衣。袆衣是上衣下裳连成一体的连体式服装，用以象征女子在感情上的专一。与之相配套的是华美的九龙四凤冠，其上有大小花枝各12枝，并在冠的左右各有两个叶状饰物，称为博鬓或掩鬓。
ในเวลาที่พระมเหสีรับราชโองการ หรือร่วมงานพระราชพิธีของราชสำนักจะสวมชุดเฮวิย ชุดเฮวิยเป็นชุดที่ส่วนเสื้อและกระโปรงประกอบกันเป็นชุดเดียว ซึ่งเป็นชุดที่แสดงความงดงามของสตรีได้เป็นอย่างดี สวมเข้าชุดกับเก้ามังกรหงส์สี่ ด้านบนยังมีดอกไม้อีก ๑๒ กิ่ง ด้านข้างซ้ายขวาของมงกุฎมีใบประดับข้างละสองช่อ เรียกว่า โป๋ปิ้น หรือ
เหยี่ยนปิ้น
|
皇帝冕服图/皇后袆衣图 |
戴龙凤珠翠冠、穿袆衣的皇后 |
幞头หมวกฝู
幞头在宋代非常流行，这时的幞头内衬木骨、外罩漆纱，平整美观。幞头脚的形式以直脚居多，即两脚平直向外伸展的造型。此外也有交脚幞头和朝天脚幞头，交脚是两脚翘起于帽后相互交叉的幞头；朝天脚是两脚在帽后两旁直接翘起而相交的幞头。
หมวกฝูเป็นที่นิยมอย่างมากในยุคซ่ง สมัยนี้ฝูโถวทำโครงภายในด้วยไม้ ด้านนอกเป็นผ้าย้อมสี ซึ่งมีความเรียบง่ายและสวยงาม ส่วนหางรูปร่างตรงค่อนข้างเป็นที่นิยม ซึ่งก็คือการทำให้ชายหางด้านหลังเหยียดยาวตรงออกไป นอกจากนั้นยังมีหางหมวกฝูรูปแบบหางไขว้ หางพลิก หมวกฝูหางไขว้ก็คือหางทั้งสองข้างชี้ไปในทิศกลับกันก็คือไขว้กันไว้ ส่วนหมวกฝูหางพลิก ก็คือปลายหางทั้งสองพันสลับข้างกันแล้วเอียงชี้ลง
|
戴直脚幞头的皇帝（南薰殿旧藏《历代帝王像》） |
扎巾、穿袍衫的士人 （宋人《松阴论道图》局部） |
|
戴束发冠、穿对襟衫的皇帝与戴幞头的官吏 （赵佶《听琴图》局部） |
戴软脚幞头、穿圆领袍衫的文吏 |
背子 ชุดเป้ยจึ
宋代的背子是长袖、长衣身、腋不开衩，即衣服的前后片在腋下不缝合的服装样式。背子模仿古代服装的形式，在腋下和背后缀有带子作装饰，这样做的目的是表示“不忘传统”。由于侍女经常穿着这种衣服侍立于主人的背后，因此得名“背子”。
ชุดเปยจึในสมัยซ่ง เป็นชุดที่มีแขนยาว ลำตัวชุดยาว ไม่มีการแหวกข้าง ชิ้นส่วนด้านหน้าและด้านหลังบริเวณใต้รักแร้ไม่ได้เย็บแบบเสื้อผ้าทั่วไป ซึ่งชุดเปยจึนี้ได้เลียนแบบมาจากเสื้อผ้าในยุคโบราณ ในส่วนใต้รักแร้และส่วนหลังจะตกแต่งด้วยแถบผ้าที่ใช้สำหรับประดับ ที่ทำเช่นนี้ก็เพื่อที่จะสื่อถึงการ “ไม่ลืมความดั้งเดิม” นั้นเอง และเพราะคนที่สวมเสื้อผ้าชุดนี้มักจะยืนอยู่ด้านหลังเจ้านาย จึงเรียกว่า เปยจึ แปลว่า ด้านหลัง
|
穿背子的贵妇（宋人《瑶台步月图》） |
太原市晋祠圣母殿北宋彩塑侍女立像，梳盘髻，穿衫裙、背子 |
|
穿背子的杂剧女演员 （宋人《杂剧人物图》） |
裙 กระโปรง
宋代的裙子有六幅、八幅、十二幅的形式，共同的特征是折裥很多。裙子上的纹饰更是丰富多彩，有彩绘的，有染缬的，有作销金刺绣的，有缀珍珠的……裙子的色彩以郁金香根染的黄色最为高贵；也有红色裙，是歌舞伎穿的；而色彩艳丽的石榴裙最负盛名。
กระโปรงในยุคซ่งทั้งมีแบบ หกจีบ แปดจีบ และสิบสองจีบ ลักษณะโดยทั่วไปคือมีการพับจีบจำนวนมาก บนเนื้อผ้ากระโปรงมีการตกแต่งอย่างหลากหลายมากมาย เช่น ตกแต่งด้วยการปักลาย ย้อมสีต่างๆ มีการปักด้วยดิ้นทอง หรือประดับด้วยไข่มุก เป็นต้น โดยกระโปรงสีเหลืองทองที่ใช้หญ้าแฝกย้อมจะมีค่าและงดงามมากที่สุด กระโปรงสีแดงจะสวมใส่โดยนางระบำหรือนักร้องเพลง และกระโปรงสีทับทิมมีชื่อเสียงมากที่สุด
|
穿窄袖短襦的宫女 （山西太原晋祠圣母殿彩塑） |
穿襦裙、披帛的宫女 （山西太原晋祠圣母殿彩塑） |
|
插簪钗、穿襦裙、披帛的妇女（宋人《妃子浴儿图》） |
|
冠饰 หมวกกวานซื่อ
宋代的贵族女子冠饰，在沿袭前世高冠、花冠的基础之上，冠的形状愈加高大，装饰也愈加丰富。其中冠高有达1米的，冠宽与肩等齐。冠后常有四角下垂至肩，冠的上面装饰有金银珠翠、彩色花饰、玳瑁梳子等。戴这种高大的冠饰坐轿子时，必须侧着头才能进轿门。
ผู้หญิงสูงศักดิ์ในยุคราชวงศ์ซ่งจะสวมกวานชื่อคลุมศีรษะ โดยมีฮวากวานเป็นแบบอย่างพื้นฐาน ยุคนี้กวานก็มีขนาดสูงใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ ส่วนของประดับก็มากมายหลายหลาก กวานบางอันก็สูงถึง ๑ เมตร และมีความกว้างเท่ากับไหล่คนเลยทีเดียวด้าน หลังของหมวกกวานมักมีชายห้อยถึงบ่า เครื่องประดับส่วนบนก็มีทั้ง เงิน ทอง มุก มรกต ขนนกกระเต็น ดอกไม้นานาชนิด หวีอำพัน เป็นต้น ผู้หญิงที่สวมหมวกกวานซื่อซึ่งใหญ่เทอะทะแบบนี้แล้วต้องไปนั่งเกี้ยว อาจจะต้องเอียงศีรษะของนางถึงจะสามารถเข้าเกี้ยวได้
戴凤冠、穿衫裙、挂缨络的妇女（山西永乐宫三清殿壁画）
花子 ฮวาจึ
唐代的花钿传到宋代便叫作“花子”，这就是在额上和两颊间贴上金帛或彩纸剪成的纹样。花子的背面涂有产于辽水地区的呵胶，用口呵嘘便可以随意粘贴。
การเขียนหน้าฮวาเตี้ยนในสมัยถังได้สืบทอดมาจนถึงสมัยซ่ง ซึ่งเรียกว่า กลีบผกา ก็คือการแปะไหมทองหรือกระดาษสีที่ตัดเป็นลวดลายไว้กลางหน้าผากและพวงแก้มทั้งสองข้าง ด้านหลังของ ฮวาจึ แปะกาวที่ผลิตจากพื้นที่ลุ่มแม่น้ำเหลียว ซึ่งเป็นกาวที่ใช้ลอกและแปะใหม่ได้ตามใจ
戴花冠的宋代妇女
（南薰殿旧藏《历代帝后图》局部）
发髻 ทรงผม
宋代女子流行高发髻。髻的名目很多，有龙蕊髻、芭蕉髻、朝天髻、大盘髻等。少女一般梳双环髻，是将头发梳成中空的环形，垂于耳旁。人们在梳妆时常在头发中加添假发，或直接装假髻，髻的周围多环以绿翠、扎以彩缯、间以玉钗或用丝网固定。
สตรีชาวซ่งจะทำผมทรงที่ทั้งสูงทั้งใหญ่ ทรงผมที่นิยมก็มีหลากหลาก เช่น ทรงเสามังกร ทรงปาเจียว ทรงเผชิญนภา ทรงจานใหญ่ เป็นต้น สาววัยรุ่นจะทำผมสองห่วง ก็คือแต่งผมให้มีวงตรงกลางใหญ่ๆสองวง ห้อยไว้ข้างกกหู และเวลาจัดทรงผมก็มักจะเพิ่มผมปลอมเข้าไปด้วย หรือใช้ทรงผมวิกซึ่งประดับตกแต่งด้วยมรกต ผ้าไหมสีต่างๆ ตรงกลางก็ใช้ปิ่นหยกหรือตาข่ายผ้าไหมจัดให้ผมอยู่ทรง
|
江西景德镇市效宋墓出土瓷俑， 梳单鬟髻，插大梳，加珠翠为饰 |
太原市晋祠圣母殿北宋元佑二年 （公元1087年）彩塑侍女像 |
宋襦裙 ชุดกระโปรงหยรู (ของซ่ง)
宋代因袭了唐代的襦裙，将其作为女子日常生活中的主要服饰。由于受少数民族服饰的影响，宋代襦裙的衣襟形式可左可右；在裙子中间的飘带上常挂有一个玉制的圆环饰物——“玉环绶”，用来压住裙幅，使裙子在人体运动时不至于随风飘舞而失优雅庄重之仪。
เนื่องจากสมัยซ่งได้รับการสืบทอดกระโปรงหยรูจากสมัยถัง และได้กลายมาเป็นเสื้อผ้าที่ผู้หญิงชาวซ่งสวมใส่ในชีวิตประจำวัน และเนื่องจากการรับอิทธิพลการแต่กายของชนกลุ่มน้อย สาบเสื้อของชุดหยรูยุคนี้จะอยู่ทางซ้ายหรือทางขวาก็ได้ บริเวณส่วนกลางของสายรัดเอวมักแขวนห่วงกลมๆที่ทำมาจากหยก เรียกว่า สายห่วงหยก ซึ่งใช้สำหรับกดจีบกระโปรงให้อยู่ที่เดิม ทำให้เวลาเดินเหินไม่ถูกลมพัดกระโปรงบานแต่ก็ทำให้หยกไม่ได้แสดงความสวยงามของตัวเองอย่างที่ควร
|
穿襦裙的农村妇女 （宋人《孟母教子图》） |
穿长袖襦的宋代妇女（重庆大足宋代石刻） |
百姓服饰
宋代的社会生活已经非常丰富了，各种身份的人，从官宦、商贩、医生、农民、车夫、僧道，到士人、船工、艺人……在服饰上都有区别。有穿袍衫的，有披背子的；有梳髻的，有裹巾子的；有较齐整的，也有较随意的。
การแต่งกายของสามัญชน
วิถีชีวิตของผู้คนในสังคมสมัยซ่งมีความเป็นอยู่ที่ดีเป็นอย่างมาก ผู้คนชนชั้นต่างๆในสังคม ไม่ว่าจะเป็น ขุนนางข้าราชการ พ่อค้าวานิช แพทย์ เกษตรกรชาวนา สารถี นักบวช นักวิชาการ คนแจวเรือ หรือศิลปิน ต่างก็มีการแต่งกายที่แตกต่างกันออกไป บ้างก็สวมชุดกระโปรง สวมพีเปย บ้างก็ทำผม บ้างใช้ผ้ามัดมวยผม บ้างสวมค่อนข้างเป็นระเบียบ บ้างก็แต่งตัวตามใจตน
|
穿长裤的劳动妇女（传王居正《纺车图》局部）宋太平街景图，现藏美国芝加哥艺术学院 |
宋太平街景图，现藏美国芝加哥艺术学院 |
三寸金莲
三寸金莲指的是女子缠足后所穿的小鞋。宋代是缠足之风逐渐发展、盛行的时期，三寸金莲的形式也逐渐丰富起来。
รองเท้าบัวทอง ๓ นิ้ว
รองเท้าบัวทอง ๓ นิ้ว ก็คือรองเท้าที่สวมหลังจากมัดเท้า ในสมัยซ่ง ประเพณีการมัดเท้าเริ่มได้รับความนิยมแล้ว เมื่อเวลาที่การมัดเท้าได้รับความนิยมที่สุด รองเท้าบัวทอง ๓ นิ้วก็ค่อยๆเป็นที่แพร่หลายมากขึ้น
缠足妇女（宋人《搜山图》局部）
铠甲
宋代的铠甲包括兜鍪、甲衣、披膊、吊腿等几个部分，其基本形制是继承了唐代铠甲的风格而略微有些变化。南宋以后，因为火药武器的发展，铠甲逐渐被淘汰了。
ชุดเกราะ
ชุดเกราะสมัยซ่ง ประกอบด้วย เสื้อเกราะ เกราะไหล่ เกราะขา และส่วนอื่นๆอีกมากมาย ซึ่งชุดเกราะเหล่านี้ได้รับอิทธิพลมาจากชุดเกราะพื้นฐานในสมัยถัง ซึ่งรับมาและปรับเปลี่ยนรูปแบบเล็กน้อย ต่อมาในยุคซ่งใต้ ได้มีการประดิษฐ์คิดค้นดินปืนขึ้น การพัฒนาชุดเกราะจึงมีการจำกัดมากกว่าเดิม
|
穿铠甲的武士 （敦煌莫高窟55窟彩塑） |
戴盔帽、穿铠甲的武士 （宋人《三顾草庐图》局部） |
|
《武经总要》辑录的宋代胄甲图式（选自明刻本《武备志》） |
|
纹样
受写生花鸟绘画的影响，宋代的服饰纹样构图严整，造型写实，与唐代的风格已迥然不同。比较典型的有：组合型的八搭晕；花卉题材的如意牡丹；动物题材的狮子、天马；几何纹的龟纹、方胜等。而以写生花卉为主、将一年四季的花卉组合在一起的花饰“一年景”，则对后世影响最为深远。
ลวดลายสมัยซ่ง
จากการรับอิทธิพลการประกอบลายด้วยลายปักษาและพฤกษาพรรณ ทำให้องค์ประกอบของลายบนเสื้อผ้าชาวซ่งและเทคนิควิธีการประกอบลายมีความแตกต่างจากสไตล์ของชาวถัง ที่เห็นได้ทั่วก็คือ การประกอบลายด้วยทรงแปดเหลี่ยม โครงสร้างลายกลุ่มดอกโบตั๋นบนก้านหรูอี้ ลายสัตว์เช่น ลายสิงโต ลายม้าบิน ลายรูปทรงเรขาคณิต เช่น ลายหลังเต่า ลายสี่เหลี่ยมคู่ (ลักษณะ 
) เป็นต้น ลายต่างๆพวกนี้มีโครงพื้นฐานเป็นเถาดอกไม้ซึ่งนำดอกไม้ในแต่ละฤดูการมาประกอบเข้าด้วยกัน หมายถึง “ทิวทัศน์ทั้งปี” การประกอบลายเช่นนี้ได้มีอิทธิพลต่อลายยุคต่อๆไปในอนาคตด้วย
|
福州南宋黄升墓出土的一年景花卉绶带及双凤纹金佩 |
江西德安南宋周氏墓出土折枝茶花纹亮地纱 |
