เกณฑ์การเขียน Pinyin
1.พยางค์ i ที่ไม่มีพยัญชนะต้น จะต้องใช้ Y เป็นพยัญชนะต้น
เช่น yi（衣）、yɑ（呀）、ye (耶）、yɑo（腰）、you（忧）、yɑn（烟）、yin（因）、yɑnɡ（央）、yinɡ（英）、yonɡ（雍）。
2.พยางค์ u ที่ไม่มีพยัญชนะต้น จะต้องใช้ W เป็นพยัญชนะต้น
เช่น wu（乌）、wɑ（蛙）、wo（窝）、wɑi（歪）、wei（威）、wɑn（弯）、wen（温）、wɑnɡ（汪）、wenɡ（翁）
3.พยางค์ ü ที่ไม่มีพยัญชนะต้น จะต้องเขียนเป็น Yu เช่น yu（迂）、yue（约）、yuɑn（冤）、yun(晕）
4. เสียง iou / uei / uen จะต้องเขียนลดรูปเป็น iu / ui / un เช่น Niú（牛）/ Guī（归）/ Lùn（论）หากไม่มีเสียงพยัญชนะต้น จะเขียนเป็น you / wei / wen
5.เมื่อ ü ผสมกับ j / q / x / จะลดรูปเหลือแค่ u
เช่น 居、屈、虚 = jū, qū, xū ไม่สามารถเขียนเป็น jü / qü / xü
แต่ถ้าผสมกับ n / l จำเป็นต้องรักษารูป ü ไว้ เช่น 女、吕 เขียนเป็น nǚ lǚ ไม่สามรถลดรูปเขียนเหลือ nǔ / lǔ
6. j / q / x ไม่สามารถผสมเสียงกับ u ได้ (คนละอันกับ ü)
7.สัญลักษณ์ วรรณยุกต์กำกับเสียง จะเขียนไว้บน สระ เท่านั้น
เมื่อสระในพยางค์เป็นสระเดี่ยว เครื่องหมายวรรณยุกต์จะใส่ไว้บนสระตัวนี้ เช่น bā mā
หากบนสระ i มีเครื่องหมาขวรรณยุกต์ ต้องลบจุดบน i ออก เช่น nǐ dì ในกรณีที่สระ
ในพยางค์มีสองตัวหรือหลายตัว ให้ใส่เครื่องหมายวรรณยุกต์ไว้บนสระตัวหลักที่ออกเสียงก้องที่สุด) เช่น bǎi hǎo
โดยมีหลักการจำดังนี้
- สระเดี่ยวใส่บนนั้น
- มี a ให้ใส่บน a
- ไม่มี a จะใส่บน o หรือ e
- i และ u ที่เขียนติดกันให้ใส่ตัวหลัง 秋qiū / 吹chuī
8.การเขียนยึดเอาคำมาแบ่งเว้นวรรค 1 คำหากมี 2 พยางค์ต้องเขียนติดกัน
เช่น rén（人）、pǎo（跑）、pénɡyou（朋友）、yuèdú（阅读）、dànshì（但是）、fēichánɡ（非常）、 diànshì（电视）
หากเป็นคำที่เป็นคำรวมแล้วเกิดเป็นคอนเซปต์ของความหมายอื่น ๆ ให้เขียนติดกัน
เช่น ɡānɡtiě（钢铁）、hónɡqí（红旗）、duìbuqǐ（对不起）、chīdexiāo（吃得消）
คำนามประสมที่ค่อนข้างยาวให้ยึดเอาคำย่อยในการแบ่ง
เช่น
Jīngtǐguǎn gōnglǜ fàngdàqì（晶体管功率放大器）
Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó（中华人民共和国）
Zhōngguó Shèhuì Kēxuéyuàn（中国社会科学院）
Yánjiūshēngyuàn（研究生院）
hóngshízìhuì（红十字会）
yúxīngcǎosù（鱼腥草素）
gǔshēngwùxuéjiā（古生物学家）
9.คำในรูปซ้ำให้เขียนติดกัน
เช่น rénrén（人人） niánnián（年年） kànkàn（看看） shūoshuo（说说） dàdà（大大） hónghóng de（红红的） gègè（个个） tiáotiáo（条条） Yánjiū Yánjiū（研究研究） Chángshi Chángshi（尝试尝试） Xuěbái Xuěbái（雪白雪白） Tōnghóng Tōnghóng（通红通红）
10.คำซ้ำ แบบ AABB ให้เขียน - ขั้นกลาง
เช่น
Láilai-wǎngwǎng（来来往往）
Shūoshuo-xiàoxiào（说说笑笑）
Qīngqīng-chǔchǔ（清清楚楚）
Wānwān-qūqū（弯弯曲曲）
jiājiā-hùhù（家家户户）
qiānqiān-wànwàn（千千万万）
11.คำนามที่มีคำอุปสรรคหน้า（副、总、非、反、超、老、阿、可、无等） - หลัง （子、儿、头、性、者、员、家、手、化、们）ให้เขียนติดกัน
เช่น
fùbùzhǎng（副部长） zǒnggōngchéngshī（总工程师）fēijīnshǔ（非金属） fǎndàndào dàodàn（反弹道导弹）chāoshēngbō（超声波） fēiyèwù rényuán（非业务人员）zhuo（2）zi（桌子） mùtou（木头）chéngwùyuán（乘务员） yìshùjiā（艺术家）kēxuéxìng（科学性） xiàndàihuà（现代化）háizimen（孩子们） tuōlājīshǒu（拖拉机手）
12.คำนามที่มีคำบอกตำแหน่งต่อท้าย ให้เขียนแยกกัน
เช่น
shān shàng（山上） shù xià（树下）mén wài（门外）mén wàimiàn（门外面）hé li（河里） hé limiàn（河里面）huǎchē shàngmiàn（火车上面）xuéxiào pángbiān（学校旁边）Yǎngdìng Hé shàng（永定河上）Huáng Hé yǐnán（黄河以南）
แต่คำที่เกิดเป็นคำใหม่ซึ่งไม่ได้อยู่ในหลักการของคำบอกตำแหน่งแล้วให้เขียนติดกัน
Tiānshang（天上） dìxia（地下）Kōngzhōng（空中） hǎiwài（海外）
13. ชื่อกับแซ่ ให้เขียนแยกกัน โดยใช้อักษรตัวใหญ่เขียนทั้งคู่ เช่น
Lǐ Huá（李华） Wáng Jiànguó（王建国）Dōngfāng Shuò（东方朔） Zhūgě Kǒngmíng（诸葛孔明）Lǔ Xùn（鲁迅） Méi Lánfāng（梅兰芳）Zhāng Sān（张三） Wáng Mázi（王麻子）
14.แซ่กับตำแหน่ง ให้เขียนแยกกัน แซ่ ให้เขียนตัวใหญ่ ส่วนตำแหน่งเริ่มด้วยอักษรตัวเล็ก
เช่น
Wáng bùzhǎng（王部长） Tián zhǔrèn（田主任）Lǐ xiānsheng（李先生） Zhào tóngzhì（赵同志）
15.คำอุปสรรคนำหน้าแซ่ “老”、“小”、“大”、“阿” ให้เขียนแยก และเขียนตัวใหญ่ทั้งคู่ เช่น
Xiǎo Liú（小刘） Lǎo Qián（老钱）Dà Lǐ（大李） ā Sān（阿三）
หากกลายเป็นคำเฉพาะไปแล้ว ให้เขียนติดกัน ขึ้นด้วยตัวใหญ่
Kǒngzǐ（孔子） Bāogōng（包公）Xīshī（西施） Mèngchángjūn（孟尝君）
16.ชื่อสถานที่ที่เป็นชื่อเฉพาะ ให้เขียนชื่อกับระดับของสถานที่แยกกัน เริ่มด้วยตัวใหญ่ทั้งคู่
เช่น
Běijīng Shì（北京市）Héběi Shěng（河北省）Yālù Jiāng（鸭绿江）Tài Shān（泰山）Dòngtíng Hú（洞庭湖）Táiwān Hǎixiá（台湾海峡）
17.ชื่อสถานที่ระดับตำบล หมู่บ้าน หรือ รวมกับคำนามอื่น ๆ เช่น สะพาน ร้านค้า ให้เขียนติดกัน
เช่น
Wángcūn（王村） Jiǔxiānqiáo（酒仙桥）Zhōukǒudiàn（周口店） Sāntányìnyuè（三潭印月）
18.ชื่อชาวต่างชาติให้ใช้วิธีการเขียนแบบสากล ไม่ต้องเป็นเสียงที่ถอดจากอักษรจีน ให้ใช้ชื่อที่เจ้าของชื่อใช้ เช่น
Ulanhu（乌兰夫） Akutagawa Ryunosuke(芥川龙之介)Ngapoi Ngawang Jigme（阿沛-阿旺晋美）Marx（马克思）Darwin（达尔文）Newton（牛顿）Einstein（爱因斯坦）Urumqi（乌鲁木齐）Hohhot（呼和浩特）Lhasa（拉萨）London（伦敦）Paris（巴黎）Washington（华盛顿）Tokyo（东京）
คำทับศัพท์ที่เป็นภาษาจีนแล้วให้เขียนติดกัน เช่น Fēizhōu（非洲） Nánmēi（南美）Déguó（德国） Dōngnányà（东南亚）
19.คำกริยา + คำช่วยให้เขียนติดกัน
Kànzhe(看着) jìnxíngzhe（进行着）Kànle(看了) jìnxíngle（进行了）Kànguo（看过） jìnxíngguo（进行过）
20. 了 ท้ายประโยคให้เขียนแยก เช่น Huǒchē dào le（火车到了。）
21.คำกริยา + กรรม ให้เขียนแยกกัน
Kàn xìn（看信） chī yú（吃鱼）Kāi wánxiào（开玩笑） jiànchéng（建成）Huàwéi（化为） dàngzuò（当做）Zǒu jìnlai（走进来） zhěnglǐ hǎo（整理好）jiànshè chéng（建设成） gǎixiě wéi（改写为）
22.คำคุณศัพท์ที่ซ้ำปละไม่ซ้ำคำ ให้เขียนติดกัน
Mēngmēngliàng（蒙蒙亮）Liàngtángtáng（亮堂堂）
23.คำคุณศัพท์กับคำขายด้านหลังจำพวก “些”、“一些”、“点儿”、“一点儿” ให้เขียนแยกกัน
dà xiē（大些） dà yīxiē（大一些）kuài diǎnr(快点儿) kuài yīdiǎnr(快一点儿)
24.คำสรรพนาม
24.1 คำบอกจำนวนพหูพจน์ให้เขียนติดกัน เช่น Wǒmen（我们） tāmen（他们）
24.2 คำสรรพนามบอกสถานที่และปฤจฉาสรรพนามให้เขียนแยก
zhè rén（这人） nà cì huìyì（那次会议）zhè zhī chuán（这只船）nǎ zhāng bàozhǐ（哪张报纸）“这”、“那”、“哪”和“些”、“么”、“样”、“般”、“里”、“边”、“会儿”、“个”，连写。zhèxiē（这些） zhème（这么）nàyàng（那样） zhèbān（这般）nàlǐ（那里） nǎlǐ（哪里）zhèbiān（这边） zhèhuìr（这会儿）zhège（这个） zhèmeyàng（这么样）
24.3 คำสรรพนามกับคำศัพท์ด้านหลังให้เขียนติดกัน เช่น
gè guó（各国） gè gè(各个)gè rén（各人） gè xuékē（各学科）měi nián（每年） měi cì（每次）mǒu rén（某人） mǒu gōngchǎng（某工厂）běn shì（本市） běn bùméng（本部门）gāi kān（该刊） gai gōngsì（该公司）wǒ xiào（我校） nǐ dānwèi（你单位）
25.ตัวเลขกับคำลักษณนาม
25.1 ตัวเลขตั้งแต่ 11 - 99 ให้เขียนติดกัน shíyī（十一） shíwǔ（十五）sānshísān（三十三） jiǔshíjiǔ（九十九）
25.2 ให้เขียนแยกหน่วยของเลขแต่ละหลัก jiǔyì ling qīwàn èrqiān sānbǎi wǔshíliù（九亿零七万二千三百五十六）liùshisān yì qīqiān èrbǎi liùshíbā wàn siqiān ling jiǔshíwǔ（六十三亿七千二百六十八万四千零九十五）
25.3 คำบอกลำดับ ให้ใช่ - ขั้นกลาง เช่น dì-yī（第一） dì-shísān（第十三）dì-èrshíbā(第二十八) dì-sānbǎi wǔshíliù（第三百五十六）
25.4 ตัวเลขกับลักษณนามให้เขียนแยกกัน
เช่น liǎng gè rén（两个人） yī dà wǎn fàn（一大碗饭）liǎng jiān bǎn wūzi(两间半屋子) wǔshísān réncì（五十三人次）表示约数的“多”、“来”、“几”和数词、量词分写。yībǎi duō gè（一百多个） shí lái wàn rén（十来万人）jǐ jiā rén（几家人） jǐ tiān gōngfu（几天工夫）“十几”、“几十”连写。shíjǐ gè rén(十几个人) jǐshí gēn gāngguǎn（几十根钢管）
26.คำที่ไม่ใช่คำประเภทเดียวกัน ให้เขียนแยกกัน
26.1 คำวิเศษณ์ + คำประเภทอื่น hěn hǎo（很好） dōu lái（都来）gèng měi（更美） zuì dà（最大）bù lái（不来）yīng bù yīnggāi（应不应该） gānggāng zǒu（刚刚走）fēicháng kuài（非常快） shífēn gǎndòng（十分感动）
26.2 คำบุพบท + คำประเภทอื่น zài qiánmiàn（在前面） xiàng dōngbiān qù（向东边去）wèi rénmín fúwù（为人民服务） cóng zuótiān qǐ（从昨天起）shēng yú 1940 nián（生于1940年） guānyú zhègè wèntí（关于这个问题）
26.3 คำสันธาน + คำประเภทอื่น gōngrén hé nóngmín（工人和农民） bùdàn kuài érqiě hǎo（不但快而且好）guāngróng ér jiānjù（光荣而艰巨） Nǐ lái háishì bù lái？（你来还是不来？）
27.คำช่วยให้เขียนแยก
dàdì de nǚér（大地的女儿）Zhè shì wǒ de shū.（这是我的书。）Wǒmen guòzhe xìngfú de shēnghuó.（我们过着幸福的生活。）Shāngdiàn li bǎimǎnle chī de,chuān de,yòng de.（商店里摆满了吃的、穿的、用的。）mài qīngcài luóbo de（卖青菜萝卜的）Tā zài dàjiē shàng mànman de zǒu.（他在大街上慢慢地走。）Tǎnbái de gàosu nǐ ba.（坦白告诉你吧。）Tā yī bù yī gè jiǎoyìnr de gōngzuòzhe.（他一步一个脚印儿地工作着。）Shàonián zhī jiā（少年之家）zuì fādá de guójiā zhī yī（最发达的国家之一）
28.คำช่วยนำเสียง ให้เขียนแยก
Nǐ zhīdao ma?（你知道吗？）Zěnme hái bù lái a？（怎么还不来啊？）Kuài qù ba!（快去吧！）Tā shì bù huì lái de.（他是不会来的。）
29.คำอุทาน ให้เขียนแยก
A！Zhēn měi!（啊！真美！）Ng,nǐ shuō shénme?（嗯，你说什么？）Hm,zǒuzhe qiáo ba!（哼，走着瞧吧！）
30.คำเลียนเสียง ให้เขียนแยกตามพยางค์
Pa!（啪！） huahua（哗哗）Jiji-zhazha（叽叽喳喳）“honglong”yī shēng（“轰隆”一声）Dà gōngjī wo-wo-ti.（大公鸡喔喔啼。）“Du—”qìdí xiǎng le.（“嘟—”汽笛响了。）
31.คำสุภาษิต
31.1 หากแยกเป็น 2 คำได้ ให้ใช้ - ตรงกลาง เช่น céngchū-bùqióng（层出不穷） fēngpíng-làngjìng（风平浪静）àizēng-fēngmíng（爱憎分明） shuǐdào-qúchéng（水到渠成）yángyáng-dàguān（洋洋大观） píngfēn-qiūsè（平分秋色）guāngmíng-lěiluò（光明磊落） diānsān-dǎosì（颠三倒四）
31.2 หากแยกไม่ได้ให้เขียนติดกัน เช่น bùyìlèhū（不亦乐乎） zǒngéryánzhī（总而言之）àimònéngzhù（爱莫能助） yīyīdàishuǐ（一衣带水）húlihútu（糊里糊涂） hēibuliūqiū（黑不溜秋）diàoérlángdāng（吊儿郎当）
32.การใช้อักษรตัวใหญ่
32.1 พยางค์ขึ้นต้นประโยคหรือต้นบทกลอน ให้เขียนตัวใหญ่
32.2 คำนามเฉพาะให้เขียนตัวใหญ่ขึ้นต้น
Běijīng（北京） Chángchéng（长城） Qīngmíng（清明）由几个词组成的专有名词，每个词的第一个字母大写。Guójì Shūdiàn（国际书店）Hépíng Bīngguǎn（和平宾馆）Guāngmíng Rìbào（光明日报）
32.3 คำนามเฉพาะ + คำทั่วไป ให้เขียนติดกัน ข้างหน้าตัวใหญ่
Zhōngguórén（中国人）Míngshǐ（明史）Guǎngdōnghuà（广东话）已经转化为普通名词的，第一个字母小写。Guǎnggān（广柑） zhōngshānfú（中山服）Chuānxiōng（川芎） zàngqīngguǒ（藏青果）
33.การย้ายบรรทัด ให้ยึดพยางค์มาแยก และมี - ขั้นกลาง เขียนตัวเล็ก
guāng-míng（光明） ห้ามเขียนเป็น “gu-āngmíng”
34.คำที่มีการผันเสียง ไม่ต้องเปลี่ยนเสียงวรรณยุกต์ ให้ใส่วรรณยุกต์เดิม ยกเว้นต้องการสื่อเสียงอ่านจริงของคำหรือวลีหรือประโยคนั้น เป็นกรณีไป
yī jià（一架） yī tiān（一天） yī tóu（一头）yī wǎn(一碗) qīwàn（七万） qī běn（七本）bā gè（八个） qīshàng-bāxià（七上八下）bù qù（不去） bù duì（不对） bùzhìyú（不至于）